Bu web sitesi yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve dini veya manevi tavsiye niteliği taşımaz. İçeriklerin doğruluğu ve güncelliği için çaba gösterilse de, herhangi bir hata veya eksiklikten kaynaklanabilecek sonuçlardan sorumluluk kabul edilmez. Kendi durumunuza uygun olarak bir uzmana veya güvenilir bir kaynağa danışmanız önerilir.
Namaz, İslam dininin en önemli ibadetlerinden biridir ve her Müslümanın günde beş vakit namaz kılması farzdır. Bu beş vakit namaz, farklı zaman dilimlerinde kılınır ve her birinin kendine özgü vakti vardır. Namaz, Allah’a kulluk ve O’na yakınlaşma anlamına gelir; bu nedenle namaz kılarken niyetin bu amaca yönelik olması önemlidir.
İmam-ı Gazali, namazı “kalbin Allah’a yönelmesi ve vücudun O’na kulluk etmesidir” şeklinde tanımlamıştır. Bu tanım, namazın hem içsel bir yöneliş hem de fiziksel bir ibadet olduğunu vurgular. Namaz kılarken Allah’ı anmak, O’ndan af dilemek ve O’na hamd etmek, Müslümanın günlük hayatına huzur ve anlam katar.
Namaz Vakti Nedir?
Namaz vakti, belirli zaman dilimlerinde kılınması gereken namazların yapılabileceği süreyi ifade eder. Her gün güneşin doğuşu ve batışıyla birlikte çeşitli namaz vakitleri başlar ve sona erer. Bu vakitler, bulunduğunuz bölgenin coğrafi konumuna göre değişiklik gösterir. Namaz vakitleri, güneşin doğmasıyla başlar ve güneşin batmasıyla sona erer.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV), bir hadisi şeriflerinde namaz vakitlerini şöyle tanımlamıştır: “Kıyamet günü insanların en önce işledikleri amellerinden biri namazdır. Eğer namazları tamamlanmışsa diğer amellere bakılır. Eğer bir kimsenin nafile namazı varsa, eksik olan farz namaza ilave edilir.” (Ebu Davud, Salat: 1; Tirmizi, Salat: 1). Bu hadis, namazın İslam dinindeki önemini ve eksik kalan nafile namazların farz namaza eklenerek tamamlanabileceğini göstermektedir.
Namaz Vakti Nasıl Belirlenir?
Namaz vakitleri, belirli doğal olaylara dayalı olarak belirlenir. Sabah ezanı ile birlikte başlayıp akşam ezanı ile sona eren bu vakitler, güneşin doğması ve batmasıyla ilişkilidir. Namaz vakitlerini belirlemede şu kriterler kullanılır:
- Sahur Vakti: Bu vakit imsak (oruç tutmaya başlama) vaktidir. Güneşin doğmasından önceki zamandır. Sahur yemeği için bu süre zarfında yemek yenilmesi gerekir.
- Öğle Vakti: Bu vakit, güneşin tam tepe noktasından batıya kaydığı andır. Öğle namazı bu vakitte kılınmaya başlanır.
- İkindi Vakti: Bu vakit, güneşin batıya doğru daha fazla kaydığı zamandır. İkindi namazı bu vakitte kılınır.
- Akşam Vakti: Güneşin battığı andır. Akşam namazı bu zaman diliminde kılınmaya başlanır.
- Yatsı Vakti: Akşamdan sonra gökyüzünde hiçbir alacakanlık kalmadığı andır. Yatsı namazı bu vakitte kılınır.
Bu kriterlere göre belirlenen namaz vakitleri, her gün değişiklik gösterir ve bulunduğunuz bölgeye göre farklılık arz eder.
Namaz Kılma Çizelgesi
Namaz kılma çizelgesi, her gün belirlenen beş vakit namazın saatlerini gösteren bir takvimdir. Bu çizelge, sabah (tahajjud), öğle (zuhr), ikindi (asr), akşam (magrib) ve yatsı (isha) olmak üzere toplam beş farz namaza ait saatleri içerir.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV), bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü insanların en önce işledikleri amellerden biri namazdır. Eğer namazları tamamlanmışsa diğer amellere bakılır. Eğer bir kimsenin nafile namazı varsa eksik olan farz namaza ilave edilir.” (Ebu Davud, Salat: 1; Tirmizi, Salat: 1).
Bu hadis-i şerifteki vurgu üzerine her Müslümanın günlük hayatında huzur bulabilmesi için beş vakit farz olan namazlarını aksatmadan kılması büyük önem taşır.
İlahiyat Fakültesi tarafından hazırlanan Diyanet Takvimleri’nde yer alan dini günler ve aylar hakkında bilgiler için lütfen tıklayınız.
Namaza Niyet
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) bir hadisi şeriflerinde niyetin önemine vurgu yaparak şöyle buyurmuştur: “Ameller niyetlere göredir. Herkes için ancak niyet ettiği şey vardır.” (Buhari, İman: 7; Müslim, İman: 157). Bu hadis-i şeriften de anlaşılacağı üzere niyet olmadan yapılan hiçbir ibadetin karşılığı yoktur; dolayısıyla her Müslümanın kıldığı her bir farz veya nafile ibadetinde öncelikle o ibadeti yapmak için kalben niyet etmesi gerekir.
Tüm bunların yanı sıra Peygamberimiz (SAV)’in uygulamalarından da anlaşılacağı üzere niyet sadece kalben yapılmalıdır; dil ile söylemek sünnete uygun değildir ancak caizdir.
Namaza Nasıl Niyet Edilir?
Niyet etmek, kalben o ibareti yapmaya karar vermek anlamına gelir. Niyet ederken hangi ibadeti yapacaksanız o ibadetin ismini zikretmeniz yeterlidir. Örneğin sabah farzını kılacağım diye kalben o ibareti yapmaya karar verip bunu dilinizden geçirebilirsiniz.
Ayrıca Peygamberimiz (SAV)’in uygulamalarından da anlaşılacağı üzere niyet sadece kalben yapılmalıdır; dil ile söylemek sünnete uygun değildir ancak caizdir.
Niyet ederken şu ifadeleri kullanabilirsiniz:
- Sabah Farzı İçin: “Ya Rabbi! Bugün sabah vaktinin farzını senin rızanı kazanmak için niyet ettim.”
- Öğle Farzı İçin: “Ya Rabbi! Bugün öğle vaktinin farzını senin rızanı kazanmak için niyet ettim.”
- İkindi Farzı İçin: “Ya Rabbi! Bugün ikindi vaktinin farzını senin rızanı kazanmak için niyet ettim.”
- Akşam Farzı İçin: “Ya Rabbi! Bugün akşam vaktinin farzını senin rızanı kazanmak için niyet ettim.”
- Yatsı Farzı İçin: “Ya Rabbi! Bugün yatsı vaktinin farzını senin rızanı kazanmak için niyet ettim.”
Namaza Nasıl Durulur?
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Bana secde etme biçimi olarak Adem’in oğlu hakkında şu üç şey yazıldı: Yüzünü secde yerine koyduğunda Rabbine itaat içinde durduğun gibi itaat içinde dur; dizlerini secde yerine koyduğunda annene itaat içinde oturduğun gibi otur; iki ayağını secde yerine koyduğunda arkadaşlarına itaat içinde oturduğun gibi otur.” (Müslim, Salat: 217).
Peygamberimiz (SAV)’den öğrendiğimiz şekliyle niyet ettikten sonra ellerimizi omuz hizasına kaldırıp tekbir alarak secdeye gideceğiz demektir bu aynı zamanda.
Namaza Dururken El Sıkış Kıls
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Biriniz abdest aldıktan sonra camiye gidecekse yürüdüğü kadar yürüsün; yürüyerek gittiği kadar sevap alır…” (Müslim, Salat: 65). Bu hadis-i şeriflerden de anlaşılacağı üzere camiye kadar yürüyerek gideceğiz aynı zamanda elimizdeki eşyaları da bırakıp öyle gitmemiz gerekiyor.
Namaza Dururken Kısım Olmaz
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Biriniz abdest aldıktan sonra camiye gidecekse yürüdüğü kadar yürüsün; yürüdüğü kadar sevap alır…” (Müslim, Salat: 65).
Aynı zamanda Peygamberimiz (SAV) bir diğer hadisi şeriflerinde de eğer elbisenizde toz varsa onu silkleyip öyle çıkmamızı istemiştir.
Namaza Durmadan Önce Salavat Getirmek
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Üzerinde bir örtü bulunan hayvanlardan herhangi biri size secde ediyormuş gibi göründüğünde hemen tekbir getirin; çünkü o anda cennetten sizin için açıklanan bir kapı açılır.” (Müslim, Salat: 224).
Buna göre Peygamberimiz (SAV)’den öğrendiğimiz şekliyle eğer bir örtü varsa üzerimizde secde etmeden önce bunu kaldırmamız gerekir.
Namaza Durmadan Önce Salavat Getirmek
- Sahih-i Buhari’de geçen hadiste de şöyle buyrulmuştur:
-“Biriniz abdest alıp çıkınca üzerindeki örtüyü silkelesin ve eğer kıbleye doğru duracak olursa kıbleye doğru dursun ama hayvanlar üzerine secde etmesin.”(Buhari, Salat: 103)
- -“Kim bana bir salavat getirirse ona on rahmet indirilir.”(Nesai, İkametu’s-Salat: 76)
- -“Ey Rabbim! Benim salih kullarından kabul ettiğin ve benden razı olduğun bütün nimetlerin hürmetine Muhammed’e salat eyle!”(Darekutni, İkmalu’l-Mukni’den)
- -“Ey Rabbim! Sen İbrahim’e rahmet ettiğin gibi Muhammed’e de rahmet et! Ey Rabbim! Sen İbrahim’i cennette bizim için hazırladığın gibi Muhammed’i de cennette bizim için hazırla! Ey Rabbim! Sen İbrahim’i bütün mahlukatın önünde izzetle taltif ettiklerin gibi Muhammed’i de öyle taltif et!”(Müslim, Salat: 82)