Bu web sitesi yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve dini veya manevi tavsiye niteliği taşımaz. İçeriklerin doğruluğu ve güncelliği için çaba gösterilse de, herhangi bir hata veya eksiklikten kaynaklanabilecek sonuçlardan sorumluluk kabul edilmez. Kendi durumunuza uygun olarak bir uzmana veya güvenilir bir kaynağa danışmanız önerilir.
Giriş
Kur’an-ı Kerim, insanlığa yol gösteren en büyük rehberdir. İnsanoğlunun doğru yolda yürüyebilmesi, hayatta karşılaştığı zorlukların üstesinden gelebilmesi için sıkça başvurması gereken bir kaynak olmaktadır. İçinde sosyal, ahlaki, dini ve manevi birçok öğreti barındıran Bakara Suresi, bu anlamda önemli bir yere sahiptir. Bakara Suresi’nde yer alan 171. ayet ise inkar edenlerin durumunu benzetmelerle ifade ederek, bu kişilerin akıl ve ruh halleri hakkında derin bir anlam taşımaktadır.
Bakara Suresi 171. Ayeti ve Meali
Bakara Suresi 171. ayeti şu şekildedir: وَمَثَلُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذ۪ي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ اِلَّا دُعَٓاءً وَنِدَٓاءً ۚ صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (Ve kâfirlerin durumu, sadece bir çağırma veya bağırışın dışında bir şey işitmeksizin haykırarak hayvanlara seslenen bir çobana benzer; onlar sağır, dilsiz ve kördürler. Bu yüzden akıl erdiremezler.) Bu ayet, inkâr edenlerin, peygamberin çağrısına ve Allah’ın davetine karşılık vermemelerini açık bir şekilde örneklemektedir.
Kafirlerin Halinin Betimlenmesi
Ayetin verdiği mesajda, kâfirlerin durumunun hayvanların hali ile benzetilmesi dikkat çekicidir. İşte bu benzetme, kâfirlerin Allah’a karşı olan tutumlarını açıklamak için kullanılmıştır. Hayvanlar, çobanın sesini duyarlar ama söylediklerini anlamazlar. Aynı şekilde, kâfirler de Kur’an-ı Kerim’in ayetlerini işitirler, fakat bu ayetlerin anlamını, içerdikleri mesajı kavrayamazlar. Bu durum, onları adeta sağır, dilsiz ve kör kılmaktadır.
Hakkın mesajını anlamayan, inkâr eden ve yalnızca kuru gürültüye kulak veren kişilerin durumu, insanlık açısından son derece trajiktir. İnkarcılar, duyularını yalnızca dışarıdaki seslere kapatarak, hayatlarının anlamını kaybetmekte ve akıllarını kullanmaktan kaçınmaktadırlar. Bu nedenle, akılla düşünmeyi bırakmışlar, Kur’an’ın özüne, derin anlamına sığınmaktan uzaklaşmışlardır.
İlk Hedef: Bilinç ve Anlayış
Bu ayet, insanlara aklı ve mantığı kullanma gerekliliğini hatırlatmaktadır. Kur’an-ı Kerim, insana akıllı bir varlık olarak düşünmeyi, sorgulamayı ve hak ile bâtılı ayırt edebilmeyi öğretir. Tıpkı Hz. Peygamber’in, “Düşünmeyen, anlamayan kalp yoktur” sözünde vurguladığı gibi, akıl sahibi olan herkesin düşünmesi, sorgulaması ve gerçekleri görmesi gerektiği üzerinde durulmaktadır. Kâfirlerin hali, aklını kullanmayan, doğruyu yanlıştan ayıramayan bir topluluğun durumudur.
Hz. Mevlana da, bu durumu bir hikaye ile güzel bir şekilde ifade etmiştir. İnsan, yanlış bir yolda ilerlediğinde, ona doğru olanı gösteren ışığa sırtını döner. Hal böyle olunca, insan, sadece duyularıyla hareket edip, aklını arka plana itmektedir. İşte ayette geçen hayvan benzetmesi de bu durumu anlatmaktadır. Hayvanlar, sesleri duyup bir şeyler hissetseler de, çağrının anlamını kavrayamayacak kadar sınırlıdırlar. Bu, kâfirlerin de ruhsal ve manevi anlamda dibe vurmasını sembolize eder.
Taklit ve Sorgulanma İhtiyacı
Kur’an, insanların sadece atalarının inanç ve gelenekleriyle hareket etmelerini değil, kendi akılları ve araştırmaları doğrultusunda bir yol belirlemelerini istemektedir. Ayet, kâfirlerin aklı kullanmadan, atalarına ve geleneklerine körü körüne bağlı kalmalarını eleştirmektedir. İnsanların sorumlu birer varlık olarak yaşamaları, kendi içsel sorgulamalarını gerçekleştirmeleri önemli bir meseledir.
İnsanın, atalarından gördüğü yanlışları sorgulaması ve kendi iradesiyle doğru olanı seçmesi gerektiği mesajı, ayetin temelinde yatan önemli bir öğüttür. Tarih boyunca, birçok toplumun engellerle dolu yolda ilerlediği, yanlış inanç ve uygulamalara kurban gittiği unutulmamalıdır. Bu nedenle, bireylerin kendi öz merhametlerini bulmaları, hakikati aramaları ve gerçeğe ulaşmaları büyük önem taşımaktadır.
Sosyal ve Ahlaki Yansımaları
Bakara Suresi 171. Ayeti sadece bireyler için değil, toplumsal hayat için de geçerli bir mesaj taşır. Günümüzde insanlar, sadece geçerli olan ritüellere, moda olan düşüncelere körü körüne teslim olma eğilimindedirler. İşlemek ve düşünmek yerine, toplumun onlara sunduğu kalıplar içinde sıkışıp kalmaktadırlar.
Sosyal medya ve diğer modern iletişim araçları da, bu olumsuz etkiyi pekiştirmektedir. İnsanlar, düşündükleri veya hissettikleriyle değil, başkalarının algılarıyla hareket etmektedirler. Bu durum, kâfirlerin rahmetten uzak bir hayat sürmesi ve sadece dışsal etkilerle şekillenmesi anlamına gelmektedir. Onlar, Rabbimizin sesini duyup, anlamaktan mahrum kalmaktadırlar. Bu da onları sürekli kargaşanın içinde kaybolmaya sevk etmektedir.
Sonuç
Bakara Suresi 171. Ayeti, inkarcıların akıl ve ruh halleri hakkında derin bir anlam sunmakta, insanları düşünmeye ve sorgulamaya teşvik etmektedir. Kur’an, akıllarını kullanmayan, duygularını dış atmosferin etkisiyle yönlendirenlerin halini tarif ederken, bu durumun toplumsal sonuçlarına da değinmektedir. Her bir inanan için önemli bir ders barındıran bu ayet, inkarcıların hallerinin maneviyatına ve manevi dirilişine nasıl engel olduğuna işaret eder. Müslümanlar, kendilerini bu durumdan korumak için akıllarını kullanmalı, kayıtsız şartsız Allah’a yönelmelidirler. Dua ve ibadet, kalplerimizi açan yegâne unsurlar olarak, inkarcıların haline düşmememiz için bize rehberlik etmelidir.