Bu web sitesi yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve dini veya manevi tavsiye niteliği taşımaz. İçeriklerin doğruluğu ve güncelliği için çaba gösterilse de, herhangi bir hata veya eksiklikten kaynaklanabilecek sonuçlardan sorumluluk kabul edilmez. Kendi durumunuza uygun olarak bir uzmana veya güvenilir bir kaynağa danışmanız önerilir.
Giriş
Kur’an-ı Kerim, insan hayatı için bir rehber niteliği taşır. Her bir ayeti, insana dair hikmetler içerir ve toplumsal yaşamda nasıl davranmamız gerektiğine dair önemli öğütler sunar. İsrâ Suresi, bu anlamda dikkat çekici bir yere sahiptir. Bu sure, peygamberimizin miracının hatırlatıldığı bir sure olmasının ötesinde, insanın ilişkileri ve sorumlulukları hakkında da derin bilgiler barındırır. Özellikle İsrâ Suresi’nin 27. ayeti, mal yönetimimizle ilgili önemli bir mesaj verir.
İsrâ Suresi 27. Ayetin Anlamı ve Tefsiri
İsrâ Suresi 27. ayet, “Çünkü saçıp savuranlar, şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür” şeklindedir (İsrâ, 27). Ayet, tasarruf ve harcama konusunda dikkatli olmanın önemine vurgu yapar. Saçıp savurmak, maddi kaynakların israfını ifade ederken, bu davranışın Şeytan’ın nankörlüğü ile ilişkilendirilmesi dikkat çekicidir. Yüce Allah, malın israfına karşı uyarırken, insanlara malı nasıl yönetmeleri gerektiğini öğütlemektedir.
Bu ayetin tefsirinde, israfın hem bireysel hem de toplumsal hayattaki olumsuz etkileri üzerinde durmak gerekir. İslam dini, bireyi ve toplumu koruma amacı güder. İslam’ın teşvik ettiği tasarruf anlayışı, ailenin, komşunun ve toplumun ihtiyaçlarını öncelikli kılar. Ayet, önce akrabalara ve muhtaç olanlara yardım edilmesi gerektiğini belirtirken, sonrasında bu yardımların nasıl yapılması gerektiği konusunda da önemli mesajlar içerir.
İbn Âşûr’un ifadesiyle, malın harcama hususunda belirli kurallar vardır ve bunlara riayet edilmesi gerekir. Akrabalara yapılacak yardımlar, toplum içinde bir dayanışma ve güçlenme sağlar. Yoksullara yardım etmek ise toplumsal adaletin sağlanmasında önemli bir roldür. Aksi takdirde, malın israfı, bireyin ruhunda ve toplumda derin yaralar açabilir.
Mali Tasarruf ve Sorumluluk Bilinci
İslam’da mal, kulun emaneti olarak görülmektedir. Bu nedenle, malı savurmak ve israf etmek, sadece bir bireysel eksiklik değil, aynı zamanda toplumsal bir kayıp olarak değerlendirilmektedir. Kuran’da sık sık vurgulanan bir diğer kavram da ’emanet’ anlayışıdır. Her birey, sahip olduğu tüm nimetleri ve kaynakları, Yüce Allah’ın rızası doğrultusunda yönetmekle sorumludur.
İslami öğretilere göre, yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine yardım etmek, sadece bir güzel davranış değil, aynı zamanda bir yükümlülüktür. Zekât ve sadaka, bu sorumluluğun somut örnekleridir. Ayette belirtildiği gibi, akrabaya, yoksullara ve yolda kalmışlara hakkını vermek için harcamalar yapılmalıdır. Bu harcamalar, toplumda dayanışmayı artırır ve sosyal adaleti güçlendirir.
Saçıp savurmanın, şeytanların kardeşleri olma anlamına geldiği bilgisini, insan yaşamında önemli bir bilinç oluşturabiliriz. Kimse kendisini şeytanla özdeşleştirmek istemez; bu nedenle, tasarruflu olmak, harcamalarda ölçülü davranmak, her insanın uyması gereken bir kurallar silsilesidir. Bununla birlikte, tasarruflu olmak, cimri olmak anlamına gelmez; aksine, ihtiyacı olanlara ulaşmanın ve onların mutluluğunu sağlamanın en iyi yolunu bulmak gerektiğini ifade eder.
İslam’da İsiraf ve Müslümanların Görevleri
İsraf, Mekke’de inen İsrâ suresi gibi pek çok ayette ele alınmıştır. Müslümanlar, günlük yaşamlarında bu tür uyarıları dikkate alarak hareket etmelidir. İslam, sosyal adalet, eşitlik ve yardımlaşma üzerine kurulmuş bir inanç sistemidir. Bu nedenle, asıl amaç; toplumda yardımlaşmayı, dayanışmayı ve eşitliği tesis etmektir. İnananlar, kendilerine sunulan nimetlerin birer kerameti olduğunu unutmamalıdır.
Bir Müslümanın, sahip olduğu her bir nimet için şükretmesi gerektiği Kur’an’da birçok ayette vurgulanmaktadır. Bu bağlamda, İsrâ Suresi 27. ayet, bireylerin, toplumda ihtiyaç sahiplerini gözetmesini ve kendilerine sunulan nimetlerin kıymetini bilmesi gerektiğini hatırlatır. Faiz, israf ve harcama konusundaki dengeyi sağlamak, bireyin temel görevleri arasında yer almalıdır.
İsrafın önlenmesi, sadece bireysel bir eylem değil, toplumun genel yapısını ve kültürünü de doğrudan etkileyen bir unsurdur. Kur’an ve sünnet, bu konuda Müslümanlara rehberlik etmektedir. Her birey, evinde, işyerinde ve sokakta bu bilinçle hareket etmeli; aşırılıklardan uzak, dengeli bir yaşam sürmelidir.
Sonuç
İsrâ Suresi 27. ayet, yalnızca bir uyarı değil, aynı zamanda insanı düşünmeye sevk eden bir ayettir. Malın yönetimi, yardımlaşma ve israf gibi konulara dair önemli bilgiler sunmaktadır. İnsan, sahip olduğu kaynakları kullanırken dikkatli olmalı, bu kaynakları Allah’ın rızasına uygun bir şekilde harcamalıdır. Yoksul ve ihtiyaç sahipleri gözetilmeli, toplumsal dayanışma artırılmalı ve israf konusunda kararlı bir duruş sergilenmelidir. Bu ayet, dini ve ahlaki hayatımızda rehber olacak kıymetli bir mesaj taşımaktadır.
Bireyler olarak sorumluluğumuzu bilerek hareket etmek, hem kendimiz hem de toplumumuz için hayırlı sonuçlar doğuracaktır. İsrâ Suresi’nden alacağımız bu derslerle, manevi ve maddi yönlerimizi dengede tutmayı öğrenmeli ve asıl olanın paylaşmak olduğunu unutmamalıyız.