Bu web sitesi yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve dini veya manevi tavsiye niteliği taşımaz. İçeriklerin doğruluğu ve güncelliği için çaba gösterilse de, herhangi bir hata veya eksiklikten kaynaklanabilecek sonuçlardan sorumluluk kabul edilmez. Kendi durumunuza uygun olarak bir uzmana veya güvenilir bir kaynağa danışmanız önerilir.
Giriş
Kur’an-ı Kerim, insanlık tarihi boyunca birçok toplumsal norm ve kurallar belirlemiş, buna bağlı olarak da evlilik, aile ve sosyal hayatla ilgili çeşitli hükümler getirmiştir. Bu hükümler arasında, cariyelik müessesesi de önemli bir yer tutmaktadır. Cariyelik, eski toplumlarda yaygın olan bir uygulama olup, Kur’an’da bu konuyla ilgili bazı ayetler bulunmaktadır. Bu yazıda, Kur’an-ı Kerim’de cariye ile ilgili ayetleri derleyerek açıklamalarıyla birlikte ele alacağız.
Cariye ile İlgili Kur’an Ayetleri
Kur’an-ı Kerim’de cariye ile ilgili bazı önemli ayetler bulunmaktadır. Bu ayetler, cariyelerle evlenmeyi, onların haklarını ve yükümlülüklerini ele alır. Nisa Suresi, 3. ayette şöyle buyurulmaktadır:
“Eğer yetim kızlar konusunda adaleti sağlayamayacağınızdan korkarsanız, hoşunuza giden başka kadınlarla evlenin; ikişer, üçer, dörder. Eğer (böyle) adaleti sağlayamayacağınızdan korkarsanız, o zaman bir tane ile veya sahip olduğunuz (cariyeler) ile yetinin. Bu, adaletten ayrılmamanız için daha uygundur.”
Bu ayet, erkeklerin birden fazla kadınla evlenebileceğini ancak adaletin sağlanamaması durumunda tek kadınla ya da mevcut cariyeleri ile yetinmelerini tavsiye etmektedir. Bu, İslam’ın sosyal adalet anlayışının bir yansımasıdır.
Başka Ayetlerde Cariyeler
Yine Nisa Suresi’nin 24. ayetinde cariyelerle ilgili önemli bir düzenleme yer almaktadır:
“Savaş esirlerinden olan cariyeler de (haramdır); meğer ki ellerinizin altında olan (savaş esirleri) ola. Allah size bunları farz kıldı.”
Burada, savaşta esir alınan kadınların cariye olarak alınabileceği ancak başka kadınlarla evlenme hususunda belirli kısıtlamaların olduğu ayrıca ifade edilmektedir. Bu durum, savaş dönemlerinde sosyal düzenin korunmasına yönelik bir önlem olarak göz önüne serilmektedir.
Cariyelerin Hakları ve İlişkileri
Ayrıca Nur Suresi, 32-33. ayetlerde, cariyelerle evlenmenin şartları ve hakları hakkında önemli bilgiler verilmektedir:
“İçinizden bekâr olanları, kölelerinizden ve cariyelerinizden salih olanları evlendirin. Eğer fakir iseler, Allah onları fazlından zenginleştirir.”
Bu ayet, cariye olan bir kişinin veya kölenin evlilik hakkı olduğunu vurgular. Oysaki İslam, kölelik sisteminin kaldırılmasını ve insanları özgürleştirmeyi teşvik eden bir dindir. Ayrıca cariyelerin de koruma altına alındığı, onların insan gibi sayıldıkları açıktır.
Cariye Olma Hakkı ve Adalet
Kur’an, cinsel ilişkilerde adalet ve ahlaka büyük önem vermektedir. Ahzab Suresi, 50. ayette:
“Ey Peygamber! Mehirlerini verdiğin eşlerini, Allah’ın sana ganimet olarak verdiği ve elinin altında bulunan (cariyeleri), seninle birlikte hicret eden amca kızlarını, hala kızlarını, dayı kızlarını ve teyze kızlarını sana helal kıldık.”
Bu ayet, peygamberin sahip olduğu eşlerinden ve cariyelerden bahsetmekte ve onların haklarına vurgu yapmaktadır. Böylece, bu ilişkilerde adaleti sağlamak ve karşılıklı rızayı ön planda tutmak amaçlanmaktadır.
Cariyelik ve Modern Anlamı
Modern sosyal normlar göz önünde bulundurulduğunda, cariyelik kavramı birçok sosyal ve ahlaki tartışmalara neden olmuştur. Günümüzde cariye uygulaması genel olarak kabul görmemekle birlikte, Kur’an’da cariyelik hükmü, tarihsel bir bağlamda ele alınmalıdır. İslamın, insan haklarına saygı göstermesi gereken modern koşullarda, cinsiyet eşitliğinin ve insan onurunun ön plana çıkarılması gerekir.
Cariyelerin Korunması ve İslam Ahlâkı
Kur’an’da cariyelere yönelik düzenlemelerde, onların haklarını korumaya yönelik bir anlayış da yer almaktadır. Müminun Suresi, 5-6. ayetleri:
“Onlar ki, ırzlarını korurlar. Ancak eşleri veya ellerinin altında bulunanlar (cariyeler) başka. Çünkü onlar kınanmış değillerdir.”
Bu ayette, cinsel ilişki konusunda cariyelerin konumu belirlenmekte, onların da bir insan olarak saygı görmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu da gösteriyor ki, cinsellik esasen insanların onuruna olan bir konudur ve bunun çerçevesinde herkes haklarını bilmelidir.
Kölelikten Kurtuluş Yolları
Ayetlerde belirtilen diğer önemli bir husus ise, cariyelerin köle olmaktan kurtulmaları için gerekli olan adımların atılması gerektiği mesajıdır. Nisa Suresi, 25. ayette:
“Ellerinizin altında bulunan mümin cariyelerden alsınlar. Allah sizin imanınızı daha iyi bilir. Hepiniz birbirinizdensiniz.”
Bu durum, İslam’ın kölelik sistemini kabul etmekle birlikte, onu zamanla sona erdirmek için çaba sarf ettiğini göstermektedir. Kariyerleri daha iyi bir sosyal statüye kavuşturmak, İslam’ın adalet ve eşitlik anlayışının bir sonucudur.
Sonuç
Kur’an-ı Kerim’de cariyelerle ilgili ayetler, çeşitli toplumsal ve tarihsel bağlamlarda ele alınmıştır. Bu ayetler, cariyelik uygulamasının insan onuruna aykırı olmadan, belirli kurallar çerçevesinde sürdürülmesini öngörmektedir. Cariyelerin korunması, onların haklarına riayet edilmesi ve insan onurunun gözetilmesi gerektiği anlayışı ön Plana çıkar. İslam, her zaman adaleti, merhameti ve insan haklarına saygıyı ön planda tutmuş; bu bağlamda, cariye müessesesini ayetlerle düzenlemiş ve sosyal olarak olumlu bir dönüşüm süreci başlatmayı hedeflemiştir.